Kwartał 36 to obszar, ograniczony ulicami Andrzeja Małkowskiego, księcia Bogusława X, Bohaterów Getta Warszawskiego i Królowej Jadwigi. Aktualnie trwa przebudowa wnętrza kwartału w ramach projektu Rewitalizacja „Bliżej Przestrzeni 2016–2022”. Pierwsze jednak prace w tym kwartale to termomodernizacja kamienic wykonana w ramach międzynarodowego programu RegenLink. 
 

Rewitalizacja „Bliżej przestrzeni 2016–2022” – Kwartał 36

Wizualizacja wnętrza kwartału po rewitalziacji.

Przebudowa wnątrza kwartału

Planowana przez Szczecińskie TBS rewitalizacja wnętrza Kwartału nr 36 ograniczonego ulicami Bohaterów Getta Warszawskiego, Bł. Królowej Jadwigi, Andrzeja Małkowskiego, ks. Bogusława X, Placu Zgody w Szczecinie, polega na:

• budowie budynku mieszkalnego z 30 mieszkaniami przy ul. Bohaterów Getta Warszawskiego 5 oficyna. W budynku projektuje się 15 samodzielnych, i wspomaganych lokali mieszkalnych dla osób starszych (w tym 3 lokale dla osób niepełnosprawnych poruszających się na wózkach) oraz 1 treningowe mieszkanie (chronione) zwane potocznie wytchnieniowym. W parterze budynku znajduje się lokal przeznaczony na realizację działań społecznych prowadzonych lub zleconych do prowadzenia przez Gminę Miasto Szczecin. W budynku zlokalizowany jest  żłobek, przeznaczony dla 52 dzieci     
• budowie budynku w pierzei przy ul. Małkowskiego 10 z przeznaczeniem na lokal o funkcji medycznej;         
• budowie podziemnego dwukondygnacyjnego parkingu z 262 miejscami postojowymi
• rozbudowie i przebudowie budynku biurowego Szczecińskiego TBS;
• wykonaniu zagospodarowania terenu z małą architekturą izielenią; 
• odnowieniu kolorystyki istniejących budynków oficynowych;

Wewnątrz kwartału przy ulicy Bohaterów Getta Warszawskiego 5 realizowana jest  budowa budynku mieszkalnego z 30 mieszkaniami. Spośród 30 lokali mieszkalnych wykończonych w standardzie „pod klucz”, 15 mieszkań przeznaczonych jest dla osób starszych (seniorów), w tym 3 dla osób niepełnosprawnych poruszających się na wózkach inwalidzkich, natomiast 1 mieszkanie będzie mieszkaniem treningowym/wytchnieniowym. Ze względu na przeznaczenie połowy mieszkań dla osób starszych, budynek jest wyposażony w windę, obsługującą wszystkie kondygnacje wraz z wjazdem na poziom dachu, na którym wykonany zostanie taras przeznaczony np. na ogród warzywny dla seniorów lub nawet warzywnik. W parterze budynku znajdzie się lokal przeznaczony na realizację działań społecznych prowadzonych lub zleconych do prowadzenia przez Gminę Miasto Szczecin.

W budynku zlokalizowany także będzie żłobek dla 35–52 dzieci. Projektowane zagospodarowanie terenu zostało pomyślane tak, żeby wyeliminować bariery dla osób niepełnosprawnych i stanowić przestrzeń sprzyjającą wzajemnej integracji. Centralna część kwartału jest przeznaczona na główny wewnętrzny dziedziniec/plac stanowiący  przestrzeń rozciągającą się od narożnika ulic Bohaterów Getta Warszawskiego i Błogosławionej Królowej Jadwigi do przejścia bramowego w budynku frontowym przy ul. Bohaterów Getta Warszawskiego 1. W ramach prac rewitalizacyjnych wykonane zostanie uporządkowanie wnętrza kwartału poprzez dokonanie niezbędnych wyburzeń, a następnie zrealizowanie nowego zagospodarowania terenu z elementami małej architektury i wprowadzeniem nowej zieleni. Wzdłuż głównego dziedzińca/placu, przez środek kwartału zostanie poprowadzona pergola – zadaszenie, pod którym zaplanowano miejsca do spotkań, rekreacji lub zabaw dzieci. Z centralnego dziedzińca/placu zapewniony będzie dostęp do wszystkich podwórek w obrębie kwartału, w tym do każdego z budynków mieszkalnych (frontowych i oficynowych) oraz siedziby Szczecińskiego TBS, a także do żłobka. Dziedziniec/plac będzie wzbogacony miniamfiteatrem oraz fontanną z siedziskami i zielenią. 

Po południowej stronie budynku biurowego Szczecińskiego TBS w rejonie narożnika budynków frontowych przy ul. Księcia Bogusława X i Andrzeja Małkowskiego będzie ogród społeczny oraz plac zabaw dla dzieci, które mają służyć jako miejsce aktywności i integracji społecznej. W północnej i południowej części kwartału pomiędzy budynkami frontowymi, oficynowymi oraz projektowanymi i rozbudowywanymi budynkami zaplanowano dodatkowo dwie przestrzenie pod indywidualne nasadzenia dokonywane przez mieszkańców w ramach nasadzeń społecznych (małe ogrody społeczne). Ogrody społeczne będą stanowiły osobny element zagospodarowania. Dobór gatunków i odmian roślin będzie tu bardziej swobodny, urozmaicony. Będzie także uwzględniał preferencje mieszkańców oraz ich własny wkład w zakładanie i pielęgnację tych terenów. Tereny zieleni urządzonej będą częściowo nawadniane poprzez automatyczny system nawadniający. Będą także podziemne przepływowe zbiorniki do gromadzenia wód deszczowych oraz zbiorniki naziemne. 

Dostęp pieszy do kwartału podzielono na dwa rodzaje: dostęp publiczny – przejście bramowe od strony ul. Bohaterów Getta Warszawskiego 1, dostęp w narożniku ulic Bohaterów Getta Warszawskiego i Błogosławionej Królowej Jadwigi, przejście bramowe pod realizowanym budynkiem przy ul. Małkowskiego 10. Do kwartału będzie możliwy także dostęp poprzez bramy w kamienicach frontowych, ale wyłącznie za zgodą wspólnot mieszkaniowych tych nieruchomości. 

W ramach rozwiązań komunikacyjnych wykonana będzie przebudowa istniejącego wjazdu do wnętrza kwartału od strony ulicy Bohaterów Getta Warszawskiego (przy budynku frontowym Bohaterów Getta Warszawskiego 6). Na terenie wnętrza kwartału nie będzie naziemnych miejsc postojowych. Przebudowywany wjazd przewidziany jest jedynie dla pojazdów uprzywilejowanych tj. straży pożarnej, służb oczyszczania miasta i dojazdów awaryjnych. Dla potrzeb mieszkańców i klientów lokali usługowych wewnątrz kwartału, pomiędzy istniejącymi budynkami oraz pod budynkami nowo projektowanymi, zaprojektowano dwupoziomowy parking podziemny na 262 miejsca postojowe. Wjazd i wyjazd do parkingu zaplanowano od strony ul. Małkowskiego, pod budynkiem plombowym/pierzejowym przy ul. Małkowskiego 10. Komunikacja z parkingu podziemnego na teren kwartału będzie się  odbywała poprzez wykonane w poziomie parkingu klatki schodowe oraz windy. Z garażu będą bezpośrednie wyjścia na poziom terenu schodami i urządzeniami dźwigowymi w formie nadziemnych pawilonów lub  wbudowanych w parterową część budynków. Parking i teren zewnętrzny będzie objęty monitoringiem.

W ramach prowadzonych działań rewitalizacyjnych wykonane zostaną miejsca dla rowerów zarówno na terenie,  jak i w parkingu podziemnym. 

Informacje o prowadzonych robót budowlanych według stanu na 29 lutego 2024 roku

• projektant – DOMINO Grupa Architektoniczna Wojciech Dunaj, ul. Adama Mickiewicza 118/5, 71-140 Szczecin 
• wykonawca robót – PRIME CONSTRUCTION Sp. z o.o. spółka komandytowa, ul. Bronowicka 45, 71-012 Szczecin
• planowany termin zakończenia robót – 25 sierpnia 2024 roku
• planowany termin przekazania do użytkowania – 15 października 2024 roku (podpisanie protokołu odbioru robót)

Zdjęcia z placu budowy

Widok na elewację zachodnią budynku mieszkalnego

Widok na budynek mieszkalny we wnętrzu kwartału

Elewacja południowa budynku mieszkalnego

Rozbudowywana część budynku biurowego – siedziba Szczecińskiego TBS

Część rozbudowywana budynku biurowego – siedziba Szczecińskiego TBS

Elewacja południowa budynku usługowego przy ul. Małkowskiego 10

Elewacja północna budynku usługowego (od wnętrza podwórzowego) przy ul. Małkowskiego 10

Dwupoziomowy parking podziemny 

Wjazd do parkingu podziemnego od strony ulicy Małkowskiego

Odnowione elewacje budynków oficynowych przy ul. Małkowskiego 7, 8 i 9

Galeria zdjęć lotniczych

Badanie ankietowe poprzedzające tworzenie koncepcji zagospodarowania wnętrza kwartału

Szczecińskie TBS realizację programu Rewitalizacja „Bliżej przestrzeni 2016–2022” na obszarze kwartału 36 w centrum Szczecina, podzieliło na kilka etapów. Pierwszym etapem przygotowań było badanie ankietowe przeprowadzone wśród mieszkańców i użytkowników kwartału. Poniżej przedstawiamy szczegółowy opis wynikówe badania. 

Kontynuowane przez Szczecińskie TBS działania, które na terenie kwartału 36 będą się odbywać w ramach programu Rewitalizacja „Bliżej przestrzeni 2016–2022”, mają służyć korzystającym z tej przestrzeni, czyli mieszkańcom oraz innym osobom, których codzienne życie jest związane z tym miejscem. Zmiany te nie mogą odbywać się bez ich udziału. Dlatego Szczecińskie TBS zaprosiło mieszkańców i użytkowników nieruchomości w kwartle 36 do aktywnego udziału w procesie inwestycyjnym już na etapie przygotowań, choć aktywna wspólpraca jest przewidziana również w dalszych etapach jego realizacji. Szczególnie istotne było zebranie uwag i opinii, które użytkownicy i mieszkańcy kwartału mogli przekazać w rozprowadzonych wśród nich ankietach.

Badanie ankietowe odbywało się w dniach 18–29 kwietnia 2016 r. Szczecińskie TBS dostarczyło mieszkańcom i użytkownikom nieruchomości 467 ankiet, które szczegółowo pytały o dotychczasowy sposób korzystania z przestrzeni wspólnych, a także o największe bolączki i propozycje zmian. Wypełnione ankiety przekazali w większości mieszkańcy kwartału (95 proc. wypełnionych ankiet) w wieku średnim i starsze (81 proc. ankiet).

Z analizy udzielonych przez ankietowanych odpowiedzi wynika, że mieszkańcy cenią sobie kwartał jako miejsce do życia. Szczególnie ważnym aspektem jest jego usytuowanie w centrum, a także, choć w zdecydowanie mniejszym zakresie, więzi międzysąsiedzkie.Pomimo że ponad połowa ankietowanych deklaruje częste użytkowanie wnętrza kwartału, niespełna 10 proc. osób wskazuje na sposób korzystania, który budować może relacje międzyludzkie (spotkanie z sąsiadami, spędzanie czasu na terenie zielonym, aktywność z dziećmi) jednocześnie podkreśla się, że obok zaniedbanych budynków i otoczenia, brak miejsc do wypoczynku, wspólnych spotkań i placu zabaw stanowi największą wadę mieszkania w obrębie kwartału (łącznie 40 proc. ankietowanych).

Oczekiwane przez ankietowanych mieszkańców zmiany, które miałaby przynieść rewitalizacja to przede wszystkim stworzenie wyodrębnionych miejsc wypoczynku w otoczeniu zieleni, placu zabaw i miejsc do aktywnego spędzania czasu (miejsca do ćwiczeń, organizacji imprez takich jak pchli targ, podwórkowych festynów, klubu osiedlowego) – liczy na to aż 77% ankietowanych. Sygnalizowana jest również problematyka poprawy jakości miejsc składowania odpadów i związane z tym powstanie zadaszonych, dyskretnych wiat śmietnikowych, które nie kolidowałyby z możliwością spędzania wolnego czasu we wnętrzu kwartału.

Ważnym elementem zmian powinno być rozwiązanie problemu parkowania samochodów. Z jednej strony najwięcej, bo ponad 52 proc. respondentów zwróciło uwagę na problemy z miejscem do parkowania wewnątrz kwartału (wynikające między innymi z korzystania z wolnych miejsc przez „obce” samochody), co przełożyło się na postulowanie przez 15 proc. respondentów stworzenia większej ilości miejsc. Z drugiej strony parkujące we wnętrzu samochody postrzegane są jako element zniechęcający do korzystania z podwórek w ogóle i jako największa (obok zaniedbanego otoczenia pozbawionego miejsc do wypoczynku) wada mieszkania w obrębie kwartału – skarżīło się na to 16 proc. ankietowanych. Połowa respondentów zainteresowana jest skorzystaniem z płatnych miejsc garażowych w obrębie kwartału, przy umiarkowanej opłacie (do 100 zł – 33 proc., do 150 zł – kolejnych 19 proc.).

Z badania wynika więc jasno, że oczekiwane przez mieszkańców zmiany skoncentrowane są na uwolnieniu przestrzeni wewnątrz kwartału dla potrzeb aktywności, które przyczynią się do stworzenia możliwości wypoczynku i budowania więzi międzysąsiedzkich, jednak nie może odbyć się to kosztem miejsc parkingowych, na które istnieje duże zapotrzebowanie.

Badanie ankietowe potwierdziło główne zamierzenia programu Rewitalizacja „Bliżej przestrzeni 2016–2022”, jakim jest stworzenie wspólnie z mieszkańcami i użytkownikami przyjaznej przestrzeni, z której w zróżnicowany sposób korzystać będą różne grupy. Szczecińskie TBS tradycyjnie stawiać będzie na wysoki standard użytkowy i architektoniczny planowanych działań inwestycyjnych. Służyć temu będzie, między innymi, konkurs architektoniczno-urbanistyczny na opracowanie koncepcji zabudowy wnętrza kwartału 36, który zostanie wkrótce zorganizowany. Liczymy, że projekt i jego autorski charakter przyczynią się do powstania miejsca wyjątkowego i przyjaznego mieszkańcom.

Termomodernizacja kamienic wykonana w ramach programu RegenLink

Jakie były początki?

Prace termomodernizacyjne w Kwartale nr 36 realizowane były w dwóch etapach:

1. realizacja zadań w ramach „Projektu Demonstracyjnego REGEN LINK” przy udziale dofinansowania z Unii Europejskiej (2000–2004); Projekt demonstracyjny zwany „Regen-Link” realizowany był w ramach specjalnego programu na rzecz Badań i Rozwoju Technologicznego w celu wykazania możliwości współpracy w ramach projektu – Energia, Ochrona Środowiska i Zrównoważony Rozwój. Stronami umowy na realizację Projektu była Wspólnota Europejska oraz organizacje ośmiu krajów europejskich. Szczecińskie TBS w ramach zawartej umowy realizowało program pod nazwą „TERMOPOL”.
2. kontynuacja termomodernizacji kwartału ze środków krajowych.

Jakie cele?

1. Zmniejszenie emisji zanieczyszczeń emitowanych do środowiska (likwidacja pieców węglowych);
2. Wykorzystanie niekonwencjonalnych źródeł energii poprzez zastosowanie kolektorów słonecznych;
3. Zmniejszenie zapotrzebowania na energię do ogrzewania (ocieplenie ścian zewnętrznych, stropodachów oraz wymianę stolarki okiennej);
4. Podwyższenie standardu mieszkań (wykonanie instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody oraz wymianę stolarki okiennej);
5. Poprawa estetyki budynków i otoczenia (remonty elewacji frontowych wraz z ociepleniem ścian zewnętrznych, wykonanie elementów zagospodarowania terenu);
6. Uzyskanie nowych zasobów mieszkaniowych (adaptacja poddaszy na lokale mieszkalne).

Sposób realizacji?

Działania termomodernizacyjne i remontowe, które nastąpiły po realizacji projektu w ramach projektu REGEN LINK, były twórczym rozwinięciem idei tego projektu. Budynki, w miarę możliwości finansowych, są sukcesywnie remontowane i ocieplane, istniejące mieszkania modernizowane (budowa łazienek), powstają nowe mieszkania na poddaszach, sukcesywnie następuje porządkowanie zagospodarowania terenu.

Zróżnicowane finansowanie

W ramach REGEN LINK każdy z Partnerów otrzymał dotację w wysokości ok. 30% kosztów kwalifikowanych swojego projektu.

Pozostałe działania termomodernizacyjne były finansowane ze środków własnych Szczecińskiego TBS, środków z budżetu Gminy (program Nasz Dom), środków wspólnot mieszkaniowych oraz kredytów termomodernizacyjnych z premiami.

Czy osiągnięto założone cele?

Efekty projektu Termopol zostały zweryfikowane, zmierzone i ocenione. Na efekt modernizacji całego kwartału trzeba będzie zaczekać – będzie on zależał od możliwości kredytowych i aktywności wspólnot mieszkaniowych w budynkach frontowych kwartału.